ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, Ä°ran nükleer anlaÅŸmasında uygulama safhasına geçildiÄŸini belirterek, “Bugün daha güvenli bir dünyanın ilk günüdür†dedi. Kerry, Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif ve Avrupa BirliÄŸi (AB) Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile BirleÅŸmiÅŸ Milletler’in (BM) Viyana Ofisi’nde yaptıkları görüşmenin ardından basın toplantısı düzenledi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) Ä°ran’ın nükleer anlaÅŸmadaki taahhütlerini yerine getirdiÄŸini onayladığını hatırlatan Kerry, anlaÅŸmada “uygulama gününe†ulaşıldığını dile getirdi. Ä°ngiltere DışiÅŸleri Bakanı Philip Hammond, “İran ile varılan nükleer anlaÅŸma, OrtadoÄŸu ve dünyayı daha güvenli bir yer yapmaktadır†dedi.
VEKALET SAVAÅLARI
Türkiye’nin, Ä°ran’ın nükleer programına iliÅŸkin çözümün tek yolunun diplomasi ve müzakereler olduÄŸunu savunarak 2010 yılında Brezilya ile birlikte öncülük ettiÄŸi Nükleer Takas AnlaÅŸması bölgede güvenlik ve istikrarın yeniden tesisini, bölgesel ayrışmaları ve çatışmaları ise önlemeyi amaçlıyordu. Ä°ran ve 5+1 ülkeleri arasında 14 Temmuz 2015’te Viyana’da varılan anlaÅŸma müzakereleri ise aradan geçen 5 yıllık süre içerisinde çatışmacı bir Ä°ran üretti. Tahran yönetimi, Arap Baharı ayaklanmalarının da yaÅŸandığı bu süreçte Lübnan, Suriye, Irak, Yemen, Afganistan, Bahreyn, Suudi Arabistan’da sınırlı mali kaynaklarla mezhep ve vekalet savaÅŸları yürüten bir güç haline geldi. Yaptırımların kalkmasıyla birlikte Ä°ran iyileÅŸen ekonomik gücünü çatışma bölgelerindeki vekilleri için kullanabilecek.
GELÄ°RÄ° KATLANACAK
Öte yandan Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani, nükleer anlaÅŸmanın, dünyayla iÅŸbirliÄŸi ve koordinasyonun önünü açtığını dile getirerek, “Ekonomik yaptırımların kalkmasından sonra hükümetimizin hedefi, yabancı sermayenin ülkeye geliÅŸinin saÄŸlanması, petrol dışı ürünlerin ihracatına ağırlık verilmesi, petrol ve doÄŸalgaz satışından elde edilecek dövizi en faydalı ÅŸekilde kullanmaktır†şeklinde konuÅŸtu. Ruhani konuÅŸmasının ardından yaklaşık 265 milyar dolar olan gelecek yılın bütçesini Ä°ran Meclis BaÅŸkanı Ali Laricani’ye takdim etti.
Mahkumlar yola çıktı
ABD DışiÅŸleri Bakanlığı, ABD ile Ä°ran arasındaki mahkum deÄŸiÅŸimi kapsamında, aralarında Washington Post muhabiri Jason Rızaiyan’ın da bulunduÄŸu serbest bırakılan 4 kiÅŸiyi taşıyan uçağın Ä°ran’dan ayrıldığını belirtti. “Tutuklu bulunan ABD mahkumlarının serbest bırakıldıklarını ve Ä°ran’ı terk etmek isteyenlerin ülkeden ayrıldıklarını teyit edebiliriz†açıklamasında bulunan bakanlık yetkilileri, ÅŸu aÅŸamada daha fazla bilgi vermeyeceklerini kaydetti. Serbest bırakılan bireylerin ve ailelerinin özel hayatlarına saygı gösterilmesini isteyen yetkililer, ÅŸahısların ABD’ye geliÅŸ zamanına iliÅŸkin kesin bilgi vermekten kaçındı. ABD medyasında Amerikan vatandaÅŸlarının Ä°sveç’e ait bir uçakla ilk önce Ä°sviçre’ye, oradan da Almanya’nın Landsthul kentindeki ABD askeri üssüne saÄŸlık kontrolleri için intikal ettirileceÄŸi haberleri yer alıyor.