DIŞ HABERLER – ABD Merkez Bankası (Fed), uzun süredir piyasalar üzerinde baskı yaratan süreci nihayet tamamlayarak ilk faiz artırımını gerçekleştirdi. Faiz artırımı piyasaların da beklediği üzere 25 baz puan düzeyinde gerçekleşti ve 2008 yılı Aralık ayında rekor düşük seviyesine inen politika faizi 2015 yılı Aralık ayında yeniden yüzde 0.5’e yükseltildi. Fed’in faiz artırması diğer merkez bankalarını harekete geçirdi. Birçok ülke Fed’i takip ederek faiz oranlarını artırdı. Ancak 2016’da büyüme kaygılarının ağır basması ve Asyalı bankaların parasal gevşemeye yönelmesi bekleniyor.
Fed’e ilk tepki, sermaye çıkışlarından endişe duyan Asya merkez bankalarından geldi. Fed’in faizleri artırma kararının ardından, Suudi Arabistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn merkez bankaları da faizleri artırdı. Kuveyt Merkez Bankası, iskonto faiz oranını yüzde 0.25 puan artırarak yüzde 2,25’e çıkardı. Suudi Arabistan Merkez Bankası ters repo faiz oranını 0.25 puan artırdı ve yüzde 0.50 yaptı. Banka repo faiz oranını yüzde 2.00 olarak bıraktı. Birleşik Arap Emirlikleri, gösterge faizi 0.25 puan artırarak yüzde 1.25’e yükseltti. Bahreyn Merkez Bankası politika faizi konumundaki gecelik mevduat kolaylığı faizini yüzde 0.25’ten 0.50’ye yükseltti. Banka, 1 hafta vadeli mevduat kolaylığı faizini de yüzde 0.50’den yüzde 0.75’e çıkardı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da, dolar cinsi zorunlu karşılıklara ödediği faizi yüzde 0,24’ten yüzde 0,49’a yükseltti.
Endonezya Merkez Bankası gösterge faiz oranını mevcut seviyesinde bıraktı ancak ocak ayında faiz artışına açık kapı bıraktı. Ancak Tayvan ve Filipinler farklı bir yol izledi. Filipinler şimdilik faizi koruyacağını bildirirken, Tayvan merkez bankası beklenmedik şekilde faizleri 12.5 puan indirdi. Bankanın hamlesi bazı politika yapıcıların sermaye kaçışından çok Fed’in ekonomik büyümeye zarar vermesinden endişe duyduklarını gösterdi.
Büyüme kaygısı parasal gevşemeyi tetikleyebilir
Dış finansmana bağımlı ülkelerin gelecek yıl temkinli davranacağı belirtiliyor. HSBC’nin Asya baş ekonomisti Fred Neumann, Fed’in faiz artışının Asya’da büyüme sancısını derinleştireceği uyarısı yaptı. Bu nedenle birçok ülkenin, dün verilen ilk tepkinin aksine, büyüme kaygısıyla daha gevşek para politikasına yönelebileceği ifade ediliyor. Barclays economisti Wai Ho Long da, 2016’nın ilk yarısında para politikasını gevşetmesi beklediği ülkeleri Hindistan, Çin, Endonezya ve Güney Kore olarak sıraladı.
Rusya ve Çin temkinli
Rusya Merkez Bankası Birinci Başkan Yardımcısı Sergey Şvetsov, Fed faiz artırımının büyük fonların gelişmekte olan piyasalara yatırımlarında azalmaya yol açabileceğini belirtti. Çin Ticaret Bakanlığı da Fed’in yaptığı faiz artırımının Çin’in ticareti üzerinde bazı etkileri olcağını, ancak bu etkinin büyüklüğünün şu an için bilinemediğini bildirdi. Bakanlık yaptığı açıklamada, Fed kararının olası diğer etkilerinin daha fazla analiz gerektirdiğini vurguladı.
Japonya Hükümet Sözcüsü Yoşihide Suga, Fed’in faiz artırma kararının ABD ekonomisinin güçlendiğin altını çizdiğini ve bu açıdan Japon ekonomisini için pozitif olduğunu söyledi.Japonya Maliye Bakanı Taro Aso ise Fed’in faiz artırımının ABD ekonomisindeki iyileşmenin yansıtılması açısından uygun olduğunu ifade etti.
İngiltere’nin önü açıldı
Diğer yandan Fed’in haraketi İngiltere’nin uzun zamandır beklenen faiz artışı için önünü açtı. İngiltere’nin 2016’da dünyanın en hızlı büyüyen zengin ülkeler arasında yer alması bekleniyor. Analistlere göre, Fed daha yüksek borçlanma maliyetlerinin piyasaların tepkisini ölçmek açısından İngiltere için önemli bir örnek oluşturacak. İngiltere Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısı 14 Ocak’ta.
Faber: Zamanlama kötü
Gloom, Boom Doom Report editörü Marc Faber, Fed’in faiz oranlarını kesinlikle yanlış zamanda artırdığını söyledi. CNBC’ye konuşan Faber, ABD ekonomisinin ve global ekonominin yavaş şekilde iyileştiği izlenimlerine karşı çıkarak, “Küresel ekonomi çok kötü şekilde yavaşladı ve birçok ülke halihazırda resesyonda veya resesyona gidiyor” değerlendirmesini yaptı. Faber, savunduğu ekonomik görünüm nedeniyle Fed’in faiz artırımının yanlış olduğuna inandığını vurguladı.
Sisler dağıldı, dolar yeniden güç kazanıyor
Avrupa ve Asya hisse senetleri, Fed’in yaklaşık 10 yıl sonra ilk faiz artırımına gitmesinin ardından, sonraki hareketlerin kademeli olacağı konusunda garanti vermesine piyasaların olumlu tepki göstermeleri sonrası ralli yaparken, dolar değer kazandı. Dolar euro karşısında yüzde 0.5 değerlendi ve euro/dolar paritesi 1.0832 düzeyinden işlem gördü. Dolar yen karşısında da yüzde 0.2 değerlendi. Ancak analistler Fed’in kademeli faiz artışı vurgusu yapmasının etkisiyle doların 2016’da çok hızlı değerlenmeyeceğini, hatta bazı gelişen ülke paralarının istikrar kazanacağını öngörüyor. Altın, Fed’in sıfır faiz dönemini sona erdirmesi ve 2016 yılında dört faiz artırımına daha gidebileceğini işaret etmesinin ardından doların güçlenmesi ve bunun sonucu değerli metallerin cazibesinin azalmasının etkisi ile değer kaybetti ve üst üste üçüncü yılı da kayıpla geçme yolunda ilerledi. Spot altın yüzde 0.5 düşerek, Londra saati ile 10:43’te, ons başına 1,066.59 dolara geriledi