Er gaan miljarden euro’s om in de hulpsector in Afrika. Alleen al in Kenia zijn 4000 non-gouvernementele organisaties (NGO’s) gevestigd. De VN heeft kantoren in het land, evenals grote organisaties als Oxfam en Care. Maar er zitten volgens correspondent Esther Gaarlandt ook de meest vreemde initiatieven tussen: “een NGO die het niet goed heeft begrepen is Underwear for Africa, waarbij in de V.S. werd opgeroepen om gebruikt of nieuw ondergoed naar Afrika te sturen om zo slachtoffers van verkrachting bij te staan.”
De nieuwe Keniaanse comedyserie The Samaritans neemt de uitwassen in de sector keihard op de hak. In deze satirische mockumentary staat het reilen en zeilen centraal van de NGO Aid for Aid. Een fictieve organisatie die werkelijk helemaal niets doet, waar de incompetente medewerkers vooral roddelen, ruziën en vozen in het kopieerhok. In de eerste aflvering meldt zich een jonge overambitieuze Amerikaan op het kantoor. Hij wil “Afrika redden, heeft de nodige diploma’s gehaald aan prestigieuze universiteiten, stage gelopen bij de NGO van moederlief en is door het Londense hoofdkantoor gestuurd om de vestiging in Nairobi te leiden.
Producent Hussein Kurji liet zich bij het maken van The Samaritans inspireren door verhalen van vrienden die in de hulpindustrie werken. Kurji: “de bureaucratie, nodeloos ingewikkelde termen om simpele dingen uit te leggen, allerlei zaken waarvoor je in de private sector direct ontslagen zou worden.” Volgens Kurji maakt de serie veel los en sluit aan bij de discussie over de effectiviteit van de hulpsector die al tientallen jaren wordt gevoerd. “De discussie is niet nieuw, maar wij pakken het anders aan en hebben het in de vorm van een comedy gegoten. Iemand die dit ziet in zijn Nederlandse woonkamer zit te kijken, weet niet hoe hulpsector werk, welke vreemde types er rondlopen. Voor mij als filmmaker is het belangrijkste doel om mensen te vermaken.”
Volgens Esther Gaarlandt wordt er online enthousiast gereageerd op de serie: “de mensen die het liken en erover tweeten, dat zijn vaak Kenianen die al uitgesproken zijn over Westerlingen die zich in hun ogen paternalistisch en paternalistisch gedragen.” Het valt Esther op dat de kritiek op het ‘neokolonialisme’ aanzwelt dankzij de sociale media. “Zo’n serie waarin de NGO’s op de hak worden genomen valt onder die groep mensen bijzonder goed.”
Tijmen Rooseboom speelde een bijrol in de pilotaflvering van The Samaritans. Hij kent de hulpsector van binnenuit en brengt direct een nuance aan: “de NGO Aid for Aid, zoals die hier wordt neergezet, die doen helemaal niets. De NGO waar ik bij werkte was een heel serieuze club met hard werken en focus.” Wat volgens Rooseboom wel erg grappig en herkenbaar is, zijn de gebruikte termen: “capacity building, ownership, dat soort woorden die rondzingen en die iedereen te pas en te pas gebruikt. Heel herkenbaar.”
“In NGO-land wordt over het algemeen positief gereageerd”, merkt Luuk Diphoorn. Hij adviseert NGO’s efficiënter en transparanter te werken. “Ze waarderen de humor en de creativiteit en wat het blootlegt. Het brengt een serieus probleem waar de sector mee kampt onder de aandacht. Het is een fenomeen wat helaas veel voorkomt”, aldus Diphoorn
The Samaritans bestaat nu nog uit twee afleveringen die tegen betaling van een paar euro te bekijken zijn via Aidforaid.org. De makers hopen hun serie uiteindelijk te verkopen aan een tv-zender.