ABD Başkanı Barack Obama, İran´la nükleer müzakerelerde uzlaşıya varılmasına ait Bahreyn Kralı Hamad bin İsa Al Halife, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad el Sani ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Şeyh Muhammed bin Zayed el Nahyan ile birer görüşme yaptı. Beyaz Saray’dan gercekleşen açıklamaya göre, Obama her bir liderle yapmış olduğu görüşmelerinde, İran’ın nükleer programına yönelik P5+1 ülkeleri ile İran arasında uzlaşılan çerçeve anlaşmasının detaylarını ele aldı.
CAMP DAVID’E DAVET
Görüşmelerinde, her mevzuda anlaşma sağlanana kadar hiçbir uzlaşının olmayacağını vurgulayan Obama, önlerindeki birkaç ayın, İran’ın nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu teyit edebilir kalıcı ve etraflı uzlaşının teknik detaylarını belirlemek için harcanacağını dile getirdi.
İran’ın bölgeyi istikrarsızlaştırmaya dönük eylemlerini ortaklarıyla ele almak için ABD’nin taahhüdünü tekrarlayan Obama, bunun yanı sıra , Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi’nin liderlerini bu konularda daha çok istişarelerde bulunmak üzere Camp David’de bahar aylarında yapılacak olan toplantıya davet etti.
NİHAİ İMZA 30 HAZİRAN’DA
İsviçre’nin Lozan kentinde üç gün önce imzalanan anlaşmaya göre İran’ın nükleer programı hususunda “siyasi çerçeve anlaşması” sağlanırken, bundan sonraki aşamada uzlaşının taslağı yazılmaya başlanacak ve nihai mutabakat 30 Haziran’da imzalanacak. Uzlaşıya göre, İran 10 sene boyunca uranyum zenginleştirmede kullanılan santrifüjlerini mühim ölçüde azaltacak, uranyum zenginleştirmesini en az 15 sene sadece sivil amaçlı nükleer işler için yeterli seviyede tutacak. Avrupa Birliği ve ABD de İran, nükleer programıyla alakalı bütün adımları attığında bu ülkeye uygulanan yaptırımları kaldıracak.
Pekin’den yapıcı takviye
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, İsviçre’de sağlanan uzlaşı peşinden ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile telefon görüşmesi yaptı. Şinhua ajansının yaptığı habere göre , iki bakan arasındaki telefon görüşmesinde, Çinli bakan anlaşmanın önemine dikkat çekerek, uzlaşmanın belirlenen zaman içinde etraflı bir anlaşmaya ulaşması için ülkesinin ABD ve diğer alakalı taraflarla yakın temas içinde olacağını ve yapıcı rol oynamaya devam edeceğini dile getirdi.
Umman’dan olumlu tepki
Umman Sultanlığı, İran´la beş +1 ülkeleri arasında, varılan mutabakatın memnuniyet verici olduğunu belirtti . Dışişleri Bakanlığı’ndan gercekleşen yazılı açıklamada, “Umman Sultanlığı, İran´la beş +1 ülkeleri arasında İran’ın nükleer programı hakkında varılan çerçeve anlaşması ile neticelenen pozitif sonuçları takip etmekte ve bu anlaşmadan binaen tüm devletlerin sevincine ortak olmaktadır” söylendi .
Yaptırım muamması
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya’nın oluşturduğu “ beş +1 grubu” ile İran arasında varılan anlaşma ertesi , Tahran’a uygulanan yaptırımlar hususunda taraflardan değişik beyanatlar geliyor. ABD, müeyyidelerin aşamalı olarak kaldırılacağını öne sürerken, İran tarafı, müeyyidelerin , Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) onayından akabinde tümünün kaldırılacağını ifade ediyor. ABD yönetiminin açıklamalarının aksine, ülkesine uygulanan müeyyidelerin tek seferde kaldırılacağını açıklayan İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Abbas Arakçi “Anlaşma metni tümünün açıktır. Ekonomik, mali yaptırımlar ve BMGK’nın koyduğu tüm ambargolar, uzlaşının uygulanmaya başladığı ilk gün tümünün kaldırılacaktır” diye belirtti . Anlaşmaya göre, İran’ın nükleer programına 10 sene boyunca nükleer silah yapmasını engelleyecek bazı kısıtlamalar getirilecek, buna rağmen da İran’a nükleer programı sebebiyle uygulanan uluslararası yaptırımlar kaldırılacak.