SUUDİ Arabistan’ın Şii din adamı Şeyh Nemr’i idamının ardından gerilim yükselmeye devam ediyor. Riyad’ın Tahran ile diplomatik ilişkilerini kesmesinin ardından Bahreyn ve Sudan da aynı kararı aldı. BAE ise Tahran ile diplomatik ilişki seviyesini düşürdü. Suudi Arabistan da İran’a uçak seferlerini durdurdu
Suudi Arabistan’ın Şii din adamı Nemr Bakır en Nemr’i idamıyla başlayan, Tahran’daki Suudi Arabistan elçiliğinin basılmasıyla devam eden gerilim tehditlerle, karşılıklı restleşmelerle tırmanıyor.
Başta ABD olmak üzere AB ülkeleri Suudi Arabistan’ı eleştirirken, Moskova, Tahran ile Riyad arasında arabulucu olabileceğini bildirdi. Suudi Arabistan’ın önceki gün İran’la diplomatik ilişkilerini kestiğini açıklayarak bu İranlı diplomatların 48 saat içinde ülkeyi terk etmesi talimatı vermesine Tahran’dan yanıt geldi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Cabir Ensari, “Suudi Arabistan sadece kendi çıkarlarını değil aynı zamanda kendi var oluşunu kriz ve ihtilafların peşinde koşma ile iç sorunlarını dışarıya ihraç ederek çözme girişimlerinde görüyor” dedi.
IRAN’LA İLİŞKİLERİNİKASAN KESENE
Öte yandan krizi diplomasi sahnesinde yeni gelişmelere de yol açtı. İran’la ilişkileri kesen Suudi Arabistan’ı Bahreyn ve Sudan izledi. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran yönetimi ile diplomatik temsil düzeyini maslahatgüz‰rlık seviyesine indirme ve ülkedeki İranlı diplomatların sayısını azaltma kararı aldı. Bu üç ülke de 15 Aralık’ta Riyad’da kurulduğu açıklanan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu “Teröre karşı İslam İttifakı” adlı oluşumun üyesi.
SUUDİ ARABİSTAN İRAN’A UÇAK SEFERLERİNİ DURDURDU
Suudi arabistan Sivil Havacılık Genel Kurumunca sosyal paylaşım sitesi Twitter’dan yapılan açıklamada ise, “İran ile diplomatik ilişkilerin kesildiğinin ilan edilmesinin ardından Sivil Havacılık Genel Kurumu, İran’a yapılacak tüm seferlerin iki yönlü durdurulmasına karar verdi” ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, daha önce rezervasyon yapmış yolcuların mağdur olmaması için yolcularla koordinasyon içinde gerekli adımların atılacağı belirtildi.
BM’DEN KINAMA
BM Güvenlik Konseyi ise , Suudi diplomatik misyonlarına yönelik saldırıları kınayarak, İran’dan uluslararası hukuk altındaki yükümlülükleri uyarınca diplomatik misyonları ve diplomatları korumasını istedi.
BMGK’da kabul edilen basın bildirisinde, İran’da Suudi Arabistan misyonlarına yönelik saldırıların ciddi zararlara neden olduğu belirtilerek, bu saldırılar “en şiddetli biçimde” kınandı.
Diplomatik misyonların dokunulmazlığı ve korunması temel prensibi ve ev sahibi ülkelerin Viyana Sözleşmesi altındaki sorumluluklarına işaret edilen bildiride, İran’dan uluslararası hukuk altındaki yükümlülüklerine uyup, diplomatik temsilcilikler ve diplomatları koruması istendi.
Konsey ayrıca, tüm taraflara diyalog ve gerginliği azaltacak adımları atmaları çağrısı yaptı.
İran ve Suudi Arabistan, BM Güvenlik Konseyi’ne mektup göndermiş, Suudi Arabistan, Konsey’den İran’daki Suudi diplomatların korunmasının temin edilmesini istemiş, İran ise yaşanan olayların tekrarlanmayacağını belirtmişti.
‘İRAN DA SÜNNİ DİN ADAMLARINI İDAM ETTİ’
Uluslararası insan hakları gruplarına göre; İran 2015’te binin üzerinde kişiyi idam etti. Bunlar arasında Sünni azınlığa mensup vaiz ve aktivistler de bulunuyor. Haberde Af Örgütü’nün (AI) İran’ın belli sayıda idam cezası infazını rapor ettiğini, gerçek sayının daha yüksek olabileceği ve 2015’te İran’da idam edilenlerin sayısının bini bulabileceğine dair açıklamasına yer verildi. Arabiya, A.A.’nın geçen ay 27 Sünni vaiz ve şeyhin idamına onay çıktığını bildirdiğini aktardı. BM Özel Raportörü Ahmed Shaheed’e göre İran’da 2014’te 753 kişinin idam cezasının infaz edildi.
Suudi Arabistan yönetimi, cumartesi aralarında Suudi vatandaşı Şii din adamı Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr’in de bulunduğu 47 kişinin idam cezasının infaz edildiğini duyurmuş, İran’ın idamlara tepki göstermesinin ardından Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binası göstericilerce ateşe verilmişti. Suudi Arabistan yönetimi de büyükelçilik ve konsolosluk binalarına yönelik saldırıların ardından İran ile diplomatik ilişkilerini kestiklerini ve İranlı görevlilerin ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre tanındığını açıklamıştı.